چرا نفتکش سانچی زیر پرچم پاناما بود؟ به همراه نکاتی از کشتی غرق شده

نفتکش آتش گرفته سانچی بعد از ۸ روز سوختن در دریا غرق شد و داغش بر دل خانواده های ۳۲ دریانورد ایرانی ماند. حالا دیگر غول نفتکش جایی در اعماق اقیانوس آرمیده است. بعد از این واقعه دلخراش برخی به دنبال سوال های خود در خصوص سانچی هستند. اینکه سانچی به چه معناست؟ و چرا این کشتی ایرانی با پرچم کانادا در دریاها تردد می کرد؟

نفتکش سانچی در سال ٢٠٠٨ میلادی توسط کره ای ها برای شرکت ملی نفتکش ایران ساخته شد. نامش سامان بود؛ تحریم ها که شروع شد مجبور به واکنش نام و واکنش پرچم شد تا بتواند نفت ایران را جابجا کند.

از پرچم مصلحتی استفاده می کرد. نامش نیز فرنگی شد از سامان و سپید به اسب دریا و سانچی واکنش یافت. مدتی پرچم تانزانیا را حمل می کرد؛ آمریکایی ها فهمیدند و تانزانیا را تحت فشار قرار دادند. بعد از آن زیر پرچم پاناما رفت و از حیث قانون رسمی، ثبت شده این کشور و در مالکیت آن بود.

عرصه کشتی، در صلاحیت دولت صاحب پرچم است. برای همین است که جعبه سیاه سامان (سانچی) را نزد صاحب قانونی اش یعنی پاناما بردند. ایران برای دور زدن از تحریم ها مجبور بود که سامان را عروس هزار دامادی سازد که هرجایی راهش بدهند.

استفاده از پرچم مصلحتی امر رایجی است که پاناما در ان بیشترین سهم را دارد؛ بیشتر برای فرار مالیاتی و استثمار کارگران اما گاهی هم برای رفع تحریم های ظالمانه. می گویند ایران ماجرای حریق سانچی را در ابتدا رسانه ای نکرد. این بی توجهی شاید دلیلش ترس از افشای هویت ایرانی آن بوده باشد. مصلحت اندیشی ای که اگر چنین بوده باشد خلاف تدبیر بوده است.

و یک سوال همیشگی ، راستی این همه هزینه این ملت برای برجام داد ، حالا غریبانه و مظلومانه و با پرچم یک کشور دیگر بخاطر تحریمها اینگونه فرزندانش در آتش بسوزند؟ برجام برای چه بود؟

• دکتر محمد هادی ذاکر حسین
  (دکترای حقوق کیفری بین المللی مدرس دانشگاه تیلبرگ هلند)