دبیر کمیته ملی اخلاق بژوهش پزشکی وزارت بهداشت گفت: پنج عضو هیئت علمی جعلی بودن مقالاتشان اثبات شده و با پس گرفتن تمام تشویقات از دانشگاه اخراج شده اند.
احسان شمس کوشکی دبیر کمیته ملی اخلاق و پژوهش پزشکی وزارت بهداشت در نشست خبری این کمیته که در وزارتخانه برگزار شد، گفت: ۵۴ عضو هیات علمی علوم پزشکی کشور در جعلی بودن ۵۸ مقاله منتشر شده در سایت خبری نیچر دست داشتند که بر اساس اطلاعات این پایگاه خبری ۲۸۲ نفر نویسنده ایرانی در عنوان نویسنده این مقالات شرکت داشتند.
وی بیان کرد: پس از بررسیهای انجام شده در وزارت بهداشت مشخص شد که ۱۹۹ نفر نویسنده ایرانی درگیر این موضوع بودند و از این تعداد افراد ۵۴ نفر عضو هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی کشور بودند.
دبیر کمیته ملی اخلاق و پژوهش پزشکی وزارت بهداشت ادامه داد: ۹۹ نفر به دانشگاههای علوم پزشکی وابسته بودند، ۲۰ نفر کارمند و پژوهشگر دانشگاه، ۳ نفر دانشجو علوم پزشکی و ۱۵ نفر فارغ التحصیل این دانشگاهها بوده، ۷ نفر هیچ وابستگی به دانشگاه های علوم پزشکی نداشتند.
وی عنوان کرد: این هفت نفر خود را وابسته به دانشگاه معرفی میکردند تا از تشویقات معنوی استفاده و موجب ارتقای رتبه دانشگاهها شوند و ۲۶ دانشگاه علوم پزشکی کشور مقاله جعلی منتشر شده داشتند که در این میان تعداد افراد یا مقالات جعلی بیشتر بود.
شمس با بیان اینکه تعداد مقالات جعلی افراد با هم تفاوت داشته، افزود: در این ۵۸ مقاله جعلی شخصی از یک دانشگاه ۱۶ مقاله، فردی ۱۰ مقاله، یک نفر ۷ مقاله، شخصی ۶ مقاله، ۳ نفر در ۵ مقاله، ۴ نفر در ۴ مقاله و افراد زیادی که نویسنده مسئول نبودند تنها نامشان در یک مقاله ذکر شده است.
وی با بیان اینکه ۲ نفر از دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاههای سراسری وزارت علوم که نقش کلیدی و رهبری انتشار این مقالات جعلی را به عهده داشتند، گفت: این دو نفر عضو هیات علمی نبوده و دانشجوی علوم پزشکی نیز نیستند که یک نفر دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی و یک نفر فارغ التحصیل دامپزشکی در دانشگاه سراسری زیر نظر وزارت علوم است، این افراد همکاریهای غیررسمی با دانشگاههای علوم پزشکی برقرار کردند و سایر افراد را با عناوین مختلف برای انتشار مقاله مشارکت دادند که وزارت بهداشت از این افراد شکایت حقوقی میکند.
شمس با بیان اینکه تخلفات جعلی بودن مقاله تنها در ایران نیست و در بسیاری کشورها دیده میشود، گفت: خارج شدن مقاله جعلی از لیست پایگاه های علمی یک امر متداول است و مقالاتی که استانداردهای اخلاقی یا علمی لازم را نداشته باشند پس از انتشار از لیست سایتهای منتشر شده خارج شده و در برخی موارد نویسندگان با فهمیدن اشکال در مقاله خود درخواست خارج شدن آن را میکنند تا وجه علمیشان خدشه دار نشود.
دبیر کمیته ملی اخلاق و پژوهش پزشکی وزارت بهداشت عنوان کرد: برای شناسایی مقالات جعلی و فاقد استانداردهای اخلاقی و علمی سایتهای جهانی به عنوان دیدبان مقالات وجود دارد که لیست مقالات خارج شده را منتشر میکند.
وی با بیان اینکه هیچ کدام از مقالات منتشر شده جعلی از نشریه معتبر نیچر نبوده و فقط سایت خبری این نشریه لیست این مقالات به نویسندگان آنها را منتشر کرده، گفت: این ۵۸ مقاله که در سایت خبری نیچر منتشر شده همه با هم به شکل زنجیرهوار متصل بوده و دو نفر به عنوان رهبر و نقش کلیدی و محوریت در جعلی بودن مقالات و افشا شدن این رسوایی نقش داشتهاند.
شمس با اشاره به نحوه افشاگری و مشخص شدن جعلی بودن این مقالات گفت: با بررسیهای انجام شده در وزارت بهداشت مشخص شد به احتمال زیاد فرد افشاکننده در داخل کشور بوده که در مورد او حدس و گمانهای وجود دارد اما نمیتوان او را سرزنش کرد زیرا از قصد و هدف او با خبر نیستیم.
وی با اشاره به ۳ تخلف صورت گرفته در این ۵۸ مقاله، گفت: تخلف اول صورت گرفته دستکاری نویسندگان و اضافه و کم شدن افراد در روند انتشار این مقالات در ارتباط با نشریه منتشر کننده بوده تخلف دوم دستکاری داوریها بوده بسیاری از مجلات برای تسریع روند داوری از نویسنده مقالات درخواست میکنند که فردی را به عنوان داور معرفی کرده و ایمیل او را ارسال کنند.